Recensie over de bundel
Rechte paden doen ons niets
en andere gedichten
Fred Papenhove
geschreven door Karel Wasch
In deze bundel wordt de wereld verkend. Er worden thema's aangeroerd als doodgaan, liefde en trouw. Dat doet Papenhove met onverwachte zaken als Snoop Dog, de rapper, Karl Marx of blingbling.
De bundel is verdeeld in vieren Rechte paden doen ons niets, Naklinken, Vieroverpeinzingen en Niet getreurd.
Het eerste gedeelte omvat maar liefst 40 gedichten. Binnenwereld tegenover buitenwereld en op die vierkante millimeters is Papenhove erg op dreef.
Buiten zingt de wereld
dansen hakken
hoog en vrij in het licht.
Onze avontuurlijke inborst
observeert.
In de buitenwereld is het een vrolijke boel, de wereld zingt. Maar onze avontuurlijke inborst observeert. Mooi gevonden, want of de hoofdpersoon van het gedicht mee gaat doen aan die vrolijkheid is maar de vraag. Hij kijkt de kat nog uit de boom...!
Ontkennen doen we niets,
tussen onze lippen door
zingen we liedjes van schaamte
en zonde.
Door onze stemmen zal de wereld
even spontaan tot rust komen.
De personen in het gedicht zingen tussen hun lippen door liedjes. Dat geeft een bepaalde heimelijkheid aan. Ze komen niet voor de dag met hun schaamte. Want dat is het thema van hun liederen.
Het zou een beeld kunnen zijn van een strenggelovige, die door zijn zonden wordt geplaagd en daarom alles maar probeert te verbergen. De dichter wil hem verlossen.
De wereld kan spontaan tot rust komen als zij, de gelovigen, heimelijken, hun stem wel laten horen. Hun juk afschudden met andere woorden. Hun vrijheid heroveren.
De geluidscrisis verdwijnt,
we besluiten dat we gezonde
klanken horen.
We doen wel en we doen
niet mee. Zo kennen we ons
weer.
De rust keert weer - na lawaai - in dit fraaie gedicht. Dan mogen de hoofdpersonen kiezen of ze wel of niet meedoen.
Maar ze doen wel en niet mee. Een beetje dus, niet van harte. en de laatste zin is wel erg fraai: Zo kennen we ons weer. Zelfspot. Mooi!
Onder de kop Naklinken zijn een aantal gedichten gebundeld -waaronder het lange vers In een zomerlandschap- ze liggen wat meer binnen de waarneming van het landschap, het weer etc. Behalve het prachtige laatste gedicht uit deze trits:
We maken gebruik van de omstandigheden.
Sluiten ramen en deuren.
Verstoppen onze woorden, we weten
nooit wie ons afluistert. We graven een
kuil in de tuin en timmeren een hondenhok.
Als we goed zoeken zullen we ergens
arriveren waar we - zonder te weten -
eerder hadden willen zijn.
Prachtig het beeld van een kuil graven in de tuin, volgend op de angst om afgeluisterd te worden. De angst van deze tijd, kortom je nergens mee verbinden maar wel steeds banger worden. Is de hond in de tweede strofe waarvoor een hondenhok wordt getimmerd, een waakhond of gaat de dichter er zelf in schuilen?
En dan moeten de hoofdpersonen in de laatste strofe goed gaan zoeken en wellicht - het is allerminst zeker - zullen ze dan op een plek aanlanden, waar ze eerder hadden willen zijn.
Je vraagt je af of dat dan wel ooit zal gebeuren. Of zoals Jim Morrison van de Doors ooit zong: 'The future's uncertain, the end is always near!'
In het hoofdstuk Vier overpeinzingen een aantal fraaie gedachten in poeticis en het laatste hoofdstukje herbergt wat troostrijke verzen zoals:
In het licht van de
vergankelijkheid
krijgt de omgeving
iets landelijks, veraf
schiet een haas voorbij.
Onze ogen zoomen in
op de kastanje voor 't huis.
De mooie kastanje, de vergankelijkheid, gekoppeld aan het landschap. Troostrijke woorden.
De gedichten van Papenhove hebben een wanhopige ondertoon, maar ze zijn getuigenissen van een dichter die de barre tijd, waarin we leven nu eens van binnenuit weet te vatten.
Wie in de gelegenheid is moet hem ook eens zien optreden, want dat kan hij als geen ander: voordragen. Een mooie bundel!
Fred Papenhove publiceerde al veel bundels gedichten en won de Halewijnprijs voor De hemel is vol zwaluwen.
ISBN 978-90-6265-882-4 | Genaaid gebrocheerd met flappen | 76 pagina's | Uitgeverij In de Knipscheer | november 2015
© Karel Wasch, 20 december 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER