Cees Nooteboom

http://nl.wikipedia.org/wiki/Cees_Nooteboom (biografie)

http://boeken.vpro.nl (biografie, interview en werk)

Leestafel heeft toestemming van
Cees Nooteboom om zijn gedichten op de
Leestafelsite te plaatsen

V

Ik heb het allemaal zelf bedacht,
de dansen, het water,
de auto, het ijs.

Alleen jou, jou heb ik niet bedacht.
Jij was uit de doorzichtige tijd gekomen,
misschien zoals ik, misschien anders.
Jij had een miljoen jaar wereld
als een eierschaal achtergelaten
en daar sta je,
boven op het bestaande,

een vlinder in de winter.

Tot het ogenblik kruimelt, breekt,
en ons opvreet
en zichzelf verteert tot wolk
die zo groot was als alles

en zo groot als het niets.

© Cees Nooteboom
uit: Open als een schelp - dicht als een steen,
De Arbeiderspers, Amsterdam, 1978

Getijde *

IV

Ik heb het allemaal zelf bedacht:
de dansen, het water,
de auto, het ijs.

Alleen jou, jou heb ik niet bedacht.
Jij was uit de doorzichtige tijd gekomen
misschien zoals ik, misschien anders.
Jij had een miljoen jaar wereld
als een eierschaal achtergelaten
en daar sta je
boven op het bestaande

een vlinder in de winter.

Tot het ogenblik kruimelt, breekt
en ons opvreet
en zichzelf verteert tot de wolk
die zo groot was als alles

en zo groot was als niets.
© Cees Nooteboom
uit: Rollende stenen, getijde,
met schilderijen van Jan van den Berg Eindhoven,
Stichting Plint 1991
* Dit gedicht maakt deel uit van
het vierluik 'Getijde'.

De soldaat van twintig jaar

Gelegenheidsgedicht, ter herinnering aan een
vergeten en overbodige periode.

Geen van de ongeborenen zal de Vrijheid ooit beseffen
schreef Bloem. De soldaat waar ik het over heb was toen
vier jaar.
Toen hij vertrok was hij twintig, en twintig was hij
toen hij stierf in de oorlog die geen oorlog was.
Maar hij is dood.

In Nederland was het een zonnig weekend,
Ajax en Blauw Wit wonnen ieder hun wedstrijd,
alleen de twintigjarige soldaat verloor de zijne
in de oorlog die geen oorlog was.
Maar hij is dood

Hij zal het niet meemaken, de eerste mens op de maan.
Hij zal het niet meemaken, de grote revoluties.
Het vaderland heeft zijn tijd van hem afgenomen, hij
heeft geen tijd meer.
Hij ligt in een graf in Nieuw-Guinea, en hij is er niet.

Ik weet het wel: dit soort gedichten is uit de tijd,
samen met te kleine vaderlanden en de liefde daarvoor.
Alleen, de oude machines werken nog steeds en maken
een oorlog, een oorlog.
Daar moet in gesneuveld worden.

De achterblijvers sturen radio's naar het oerwoud.
Maar het leven kan niemand sturen, dat is duur.
Daarom komt hij niet meer terug, de soldaat van twintig jaar
naar het land waar hij niet mocht stemmen
over waarvoor hij stierf.

In de prehistorie van Nederlands Nieuw-Guinea
waar de zon op de dag jaagt, en op mensen
rust een man wat wij voor het gemak vrede noemen.
Maar hij stierf in een oorlog die geen oorlog was.
En hij is dood.

© Cees Nooteboom
uit: Declamatorium de Nederlandse poëzie,
Teresa van der Meulen - van Marcke,
Standaard Uitgeverij 1967

Lees de reacties op het forum, klik hier!

Zo kon het zijn

Zo kon het zijn:
iets smerigs verlangt iets vuils voor de ochtend,

de geschilderde roos
wil in het meesterwerk.

Het kleine wil nog
iets kleiners voor onderweg,

het grote koopt in
bij de reusachtige dingen.

Je kunt je moeilijk verweren.
Je ziet de vlinder, alweer een hand groter,

je ziet hoe de bloemen de grond omwoelen,
de worm als een slang.

Dit is het gewicht
dat barst uit de schaal.

Daarin bestaan te hebben
met de tijd als haardos,
als god van een kortstondig heelal,

dat, lieve vriend, is het leven.
En het was wat het is.

Zoals regen...

zoals regen zoekt een natuurlijk versmelten
en planten hun aarde ten zeerste bevroeden

zo drijvend op een lange zijden zeewind
blies jij in mijn gebied je oevers, mistiger,
heb jij verdriet voortdurend op mij ingesproken
zoals ook regen steeds zoekt een natuurlijk versmelten.

en groeit nu dit bitter stromen rustiger, zijns ondanks, en
opgesierd met vreemde dingen van het maanspel -
het blijft mijn grondwater van dagelijks versterven
en jij en ik is dood en verder machteloos.

Romantische herfst

schimmig vanavond jaagt die mist de velden
de maan sluipt terug in dodelijke bomen
nu is de grote rafelaar gekomen
een herfst een doodgaan een gekwelde smeekstem

hoor... ademend beweegt de aarde van heimwee
om mensen te bezetten met een adem van verdriet
om koeien zwaar en zwijgend in zich vast te zetten
als schepen, vastgegroeid aan het lichaam van de zee
of de dood, levend aan het gezicht van de mensen,
mééademend, méésprekend.

Aas

Poëzie kan nooit over mij gaan,
noch ik over poëzie.
Ik ben alleen, het gedicht is alleen,
en de rest is van wormen.
Ik stond aan de straten waar de woorden wonen,
boeken, brieven, berichten,
en wachtte.
Ik heb altijd gewacht.

De woorden, in lichte of duistere vormen,
veranderden mij in een duister of lichter iemand.
Gedichten passeerden mij
en herkenden zichzelf als een ding.
Ik kon het zien en me zien.

Nooit komt er een einde aan deze verslaving.
Eskaders gedichten zijn op zoek naar hun dichters.
Ze dwalen zonder commando door het grote
district van de woorden
en verwachten het aas van hun volmaakte,
gesloten, gedichte, gemaakte
en onaantastbare

vorm.